Verborgen Werelden

Winningen en mineralen

Winningen leiden naar de ondergrondse regio van de mijn. De ingang van de winning vormt de zichtbare toegang tot deze mysterieuze wereld. Voor de meeste mensen hebben ze iets mystieks. Lange tijd geloofde men dat in het binnenste van de aarde het rijk van de dwergen ligt, die hier over hun schatten waken.

Voor de arbeiders die dag in dag uit via de ingang de winning inrijden, betekent het inrijden in de berg echter het begin van even zware als gevaarlijke werkzaamheden.

De mijn Friedrichssegen heeft in totaal acht winningen en zes schachten. De totale lengte van het ondergrondse gangenstelsel bedraagt meer dan 20 km. De grootste schacht bereikt een diepte van 484 m.

De winning vindt plaats in de tweede helft van de 19e eeuw met de modernste middelen. Vanaf 1861 wordt de Carl-winning over een afstand van 232 m in de berg gedreven. Het gebroken ertsmateriaal wordt met graafkarren, de transportkarren van de mijnwerkers, bovengronds gebracht. Pompen zorgen ervoor dat de transportwegen niet vol raken met mijnwater. Bij de bouw van de mijnspoorlijn die door het Hüttental loopt in 1880 krijgt de winning zelfs een eigen aansluiting om het erts efficiënt naar verdere verwerking te transporteren.

In het binnenste van de winningen onthult zich de bijzondere schoonheid van de ondergrondse wereld. De economische interesse geldt de winning van de gang-erts. Deze ontstonden ongeveer 360 miljoen jaar geleden tijdens de opheffing van het Rijnse leisteengebergte, toen in scheuren van het gesteente onder hoge temperaturen met metalen verrijkt water omhoogkwam. Bij de daaropvolgende afkoeling neersloegen ze de mineralen aan de wanden van de holtes. Zo ontstonden de afzettingen van lood, zilver, zink, ijzer en koper die in Friedrichssegen worden gewonnen.

Echter, steeds weer komen zeldzame mineralen aan de oppervlakte van het gesteente, die zich in het mijnlicht vaak in schitterende kleuren en bizarre vormen aan het geoefende oog van de mijnwerkers presenteren. Het betreft secundaire mineralen die plaatselijk door verwering en transformatie van de oorspronkelijke metalen verbindingen aan de gesteenteoppervlakte zijn ontstaan.

Meer dan honderd verschillende mineralen zijn in de mijn Friedrichssegen gevonden. Wereldberoemd zijn de uit zeshoekige bruinloodkristallen (pyromorfiet) bestaande Emser tönnchen, die hier in bijzondere aantallen en kwaliteit de holten in het gesteente bekleden.

Na het einde van de mijnbouw trekken nieuwe bewoners de winningen binnen. De kunstmatige grotten dienen vele dieren als leefruimte, die hier een leven zonder licht leiden. Niet in de laatste plaats ter bescherming van overwinterende vleermuizen is de ingang van de winning vergitterd.